Lucas 11:42-46

De Farizeeën komen er niet goed vanaf in hun ontmoetingen met Jezus in de Evangeliën. Zij worden herhaaldelijk door Christus veroordeeld. In het Lucasevangelie van vandaag weerklinkt de uitdrukking "helaas voor u" of "wee u" zo'n vier keer in de tekst, drie keer gericht tot de Farizeeën, en de vierde keer meer specifiek tot juristen of canonisten, uitleggers van de religieuze wet. De uitdrukking klinkt ons nu vreemd in de oren, archaïsch, misschien licht komisch, maar heeft een sterke bijbelse stamboom. Het is de traditionele kreet van de profeten die vertellen over de smarten die God zal brengen over de onrechtvaardigen, over hen die ver van zijn gerechtigheid staan. Als zodanig is het een oproep tot berouw, tot terugkeer naar de ware aanbidding van God. Het moet dan ook komen als een hamerslag voor de Farizeeën, die zichzelf zien als reeds berouwvol, reeds dicht bij God in hun precieze devoties. Als zij in hun zonden nog steeds ver van God verwijderd zijn, welke hoop is er dan voor de rest van ons? Het antwoord moet zijn: geen, behalve door de genade van God in de persoon van Jezus Christus, de Verlosser die door diezelfde profeten is voorspeld.

Dit vroeg zestiende-eeuwse paneel met de profeet Jesaja werd geschilderd door de Florentijnse Dominicaanse broeder Bartolomeo als onderdeel van een groot altaarstuk. De profeet houdt in zijn linkerhand een tablet met de openingswoorden uit hoofdstuk twaalf, vers twee, van Jesaja: 'ecce Deus salvator meus ('Zie, God is mijn Redder'). Met een uitgestrekte arm wijst hij met zijn rechterhand dramatisch naar wat wij niet kunnen zien, maar wat de figuur van Christus zelf is op een centraal paneel. De profeet lijkt misschien een nogal stevige en jeugdige figuur, elegant gekleed in blauw en rood met een nogal parmantig petje, maar de reden daarvoor ligt wellicht in de daaropvolgende regels van Jesaja 12:2 - "Ik zal vertrouwen en niet bang zijn, want de Here God is mijn kracht en mijn lied". Geen wonder dat de profeet er zo goed uitziet! De opdrachtgever van het altaarstuk, ene Salvatore Billi, hoopte ongetwijfeld dat ook hij gezegend zou worden door zijn naamgenoot, de 'Salvator mundi' of 'Redder van de wereld'. Wij delen die hoop.

Pater Richard Finn is een Dominicaanse broeder in Blackfriars, Oxford, waar hij momenteel directeur is van het Las Casas Institute for Social Justice en les geeft in Vroege Kerkgeschiedenis. Hij is lid van de faculteiten klassieke talen en theologie en religie van de Universiteit van Oxford. The Dominicans in the British Isles and Beyond, A New History of the English Province of the Friars Preachers wordt in december gepubliceerd door Cambridge University Press.