Mattheüs 2:13-18

In de tijd dat ik bij Sotheby's in Londen werkte, herinner ik me dat dit schilderij in 2002 werd verkocht voor 49 miljoen pond, wat destijds een record was voor een op een veiling verkocht schilderij van de oude meester. Een jaar eerder was mijn collega naar Stift Reichersberg gereisd, een klooster in het noorden van Oostenrijk, waar hij dit schilderij voor het eerst zag. Vrijwel onmiddellijk was hij ervan overtuigd dat het inderdaad een schilderij van Rubens was. Maanden van intensief onderzoek en academisch werk volgden, om uiteindelijk tot een vaste toeschrijving aan Rubens te komen. Toen kwam de veilingavond. Lichten aan, publiek en camera's aanwezig, er werd driftig geboden, tot de hamer viel. Verkocht! Het schilderij werd gekocht door de Canadese zakenman en kunstverzamelaar Kenneth Thomson. Hij schonk het werk aan de Art Gallery of Ontario in Toronto, waar het werk nu door het publiek kan worden bewonderd.

Op typische Rubens wijze is het een zeer dramatische, theatrale en levendige voorstelling van ons Evangelie van vandaag. Kijk naar de huidtinten van de levende baby's en degenen die zijn gedood... Een moeilijk schilderij om naar te kijken. Mattheus is de enige evangelieschrijver die het verhaal van de slachting met ons deelt. Hij vond het belangrijk om ons te vertellen dat dit verschrikkelijke bloedbad in Bethlehem een voorproefje is van wat we bij Jezus op Golgotha zullen zien. We zouden zelfs kunnen zeggen dat dit bloedbad een van de eerste botsingen was tussen politiek en christendom...

Het lezen is niet eenvoudig, maar juist hier kan kunst die extra dimensie toevoegen bij het lezen van de evangeliën. Door deze levendige schilderijen worden de evangelielezingen heel reëel en tastbaar. Vooral het feit dat Rubens zo expliciet weergeeft wat er is gebeurd, maakt het een hartverscheurende episode om bij stil te staan. Onschuldige kinderen worden gedood door een onrechtvaardige heerser die een ravage aanricht. Ons gevoel van pijn voor hen kan ons nu aanzetten om de lijdende kinderen van onze wereld te helpen. Ik weet zeker dat in sommige delen van de wereld de camera beelden zou kunnen genereren die niet veel zouden verschillen van ons schilderij: uitgehongerde kinderen, dakloze kinderen, verweesde oorlogskinderen, enz... De 'Heilige Onschuldigen' van 2000 jaar geleden en de onschuldige kinderen van vandaag...