Mattheüs 5:27-32

Een van de kunstenaars die me van jongs af aan voor kunst interesseerde was Salvador Dalí. Zijn surrealistische, fantastische beelden spraken me aan als een zeer jonge jongen. Een van de obsessies die Dalí had was het beeld van een oog. Hij schilderde vaak ogen als onderdeel van zijn composities. Onze foto toont Dalí staand voor een beeld van een lekkend oog dat hij maakte voor de XXII Editie van het Filmfestival van Venetië in 1962, waar hij een kort stuk opvoerde in het Teatro La Fenice.

Het oog was voor Dalí het belangrijkste visuele instrument, dat cruciaal bleek voor het zien van de paranoia en de metamorfoses die door zijn surrealistische beelden werden gecreëerd. Dalí's buitengewone creativiteit concentreert zich rond het oog. Het oog observeert en voedt de geest, maar het kan ook worden misleid en heeft het vermogen visies te construeren, en dat is waar het in de surrealistische kunst om draaide.

Jezus noemt het oog in onze lezing van vandaag. Van al onze zintuigen erkent Jezus dat onze ogen ons waarschijnlijk het meest op een dwaalspoor kunnen brengen. We kunnen naar de verkeerde dingen kijken, verleid worden door verleidingen voor het oog of alleen maar afgeleid worden door wat we zien.

Jezus spreekt over het oog in de context van overspel. Hij zegt: "Indien uw rechteroog u tot zonde zou brengen, ruk het uit en werp het weg". Hij spreekt opzettelijk op deze overdreven manier, om zijn toehoorders te doen inzien dat overspel niet alleen een fysieke daad is, maar ook een intentie of een verlangen. Jezus nodigt ons dus uit om verder te denken dan de handelingen die de Tien Geboden verbieden en verbindt ons met de wortels van die handelingen in ons menselijk hart. Door het beeld van het oog te gebruiken, roept hij ons dus op tot diepere deugden door innerlijke transformatie.